Unha bala perdida

(Publicado orixinalmente en Vivir na Coruña, o 17 de abril de 2014)

O boquete da Casa de Paredes (foto: Eloy Vázquez)

Hoxe vouvos contar unha historia da Guerra Civil. Esa que parece xa relegada aos libros de historia e ás películas de Saura, mais que mantén algunhas cicatrices aínda non ben pechadas.
O meu avó contaba que, na Coruña, a guerra foron “catro tiros”. É certo que en Galiza o golpe triunfou axiña, e non se chegou a formar unha verdadeira fronte de guerra. Porén, a represión posterior deixou miles de mortos, que non puideron nin sequera defenderse no campo de batalla. Mais para ser “catro tiros”, deixaron boa pegada. Logo vos conto.
Tralo golpe do 17 de xullo, na Coruña chegouse a organizar unha defensa por parte dos obreiros, e mesmo puxéronse en camiño grupos de miliciáns desde os arredores da cidade, incluso procedentes de Santiago… Mais todo o esforzo foi en van. O día 20 de xullo, antes de chegar as brigadas obreiras, os militares tomaron os puntos clave da cidade: Correos (que xa estaba na Mariña, como agora) ou Radio Coruña (na praza de Ourense). Mais no Goberno Civil (que estaba no edificio do Teatro Rosalía) os leáis á República fixéronse fortes. Os golpistas instalaron unha batería de artillería no Parrote e liáronse a pepinazos co Teatro Rosalía, até que ás seis e media da tarde dese mesmo día 20, o Goberno Civil rendeuse. O resultado, podédelo ver na imaxe.

O Teatro Rosalía tralo bombardeo de 1936

Dacordo, podería ter sido peor, pero non debeu de ficar un cristal enteiro. Durante o ano seguinte, o Teatro foi restaurado; mais aínda na última rehabilitación que se fixo (rematada en 1995), apareceron restos de metralla incrustados… no interior do teatro!
Pero como este artigo comezaba falando das cicatrices non pechadas, non é o Rosalía o que realmente nos interesa. Xusto á esquerda do Teatro, están as chamadas Casas de Paredes (sí, esas de pedra tan chulas). Xa falara delas noutra entrada deste blog. E quizáis máis adiante lles adique unha entrada propia, porque ben a merecen. Nesas casas, na primeira delas, está a nosa cicatriz. Podería ser a erosión, ou a sarabia (vale, tería que ser unha sarabia do tamaño dun coco). Non teño probas de que ese boquete sexa un resto do bombardeo de 1936. Pero se algunha vez víchedes o tipo de burato que deixa unha bala de cañón nunha parede de pedra, parécese bastante a isto. A unha cicatriz mal curada.

O Parrote, desde onde foi bombardeado o Teatro Rosalía (foto: Google Maps)

Referencias:
  • SÁNCHEZ GARCÍA, Jesús Ángel: La arquitectura teatral en Galicia. Fundación Pedro Barrié de la Maza. A Coruña, 1997.
  • Varios autores: Historia de A Coruña. Ed. conxunta de Via Lactea Editorial e Editorial La Capital. A Coruña, 1998.

Localización: A Coruña, España

Comentarios

Publicar un comentario

Publicacións populares deste blog

A cidade de auga doce

Imaxe
(Publicado orixinalmente en  Vivir na Coruña,  o 17 de agosto de 2014) A Fonte dos Frailes en Visma (foto: EVF) Coinciden Manolo Rivas e Xurxo Souto en pintar á Coruña como unha  cidade-barco , unha  lancha de pedra asomada ao mar  na que, como di Xurxo, os coruñeses vivimos ás veces máis como terrícolas que como mariñeiros. É irónico que, con tanta auga ao redor (incluíndo a que nos vén de arriba),  A Coruña teña sido, noutras épocas, unha cidade con problemas para conseguir auga... para beber . Auga doce. Mais é que, se vos fixades, non temos moito río na cidade. O máis cercano é o  Monelos  (hoxe, e con todos os respectos aos nativos do seu barrio homónimo, unha sorte de río-topo, do que sabemos que está cando o exceso de choiva fai agromar a auga cara fóra das canalizacións). Fóra deste río, ou regato, e dalgún pequeno manantial, como a  Fonte Seoane , da que hoxe aínda fica o nome máis que a súa auga en Monte Alto, non había -nin hai- no concello ríos cun caudal import
Ler máis

La Corogne, mon amour

Imaxe
(Publicado orixinalmente en Vivir na Coruña, o 6 de novembro de 2014) Ney, na praza de Lugo (foto: Eloy Vázquez) Remataba 2014, e Ney marchou . O can máis famoso da Coruña gardara, durante trece anos, a floraría da praza de Lugo. Só uns días antes de deixarnos, unha amiga da súa dona contábame que Ney, malia que estaba xordiño e con cataratas, non negaba unha boa ración de mimos, e os nenos da rúa aínda tiñan a oportunidade de xogar con el. Tanta era a súa sona e o cariño que lle tiñan os veciños que pouco despois  volveu á praza convertido en estatua , uníndose ao selecto clube dos animais recoñecidos cun monumento. O nome de Ney, posto en lembranza doutro cadelo precedente, é en realidade  unha reminiscencia do amor-odio que Galicia, e España en xeral, manteñen desde lonxe co veciño francés . Cando a Napoleón se lle deu por ampliar o seu xardín a base de invadir países europeos, enviou a Galicia, entre outros, a  Michel Ney , mariscal do Imperio que non se andaba con dema
Ler máis

A capela agochada

Imaxe
(Publicado orixinalmente en Vivir na Coruña , o 14 de setembro de 2014) Restos da capela de Atocha (foto: Eloy Vázquez) Todas as cidades con historia teñen un pouco das  sete Troias . Troia estivo habitada desde tempos tan inmemoriais que os arqueólogos chegaron a atopar restos de sete cidades, construídas unha sucesivamente sobre os restos da anterior, case como as capas dunha cebola. Salvando as distancias coa mítica cidade,  A Coruña vai acumulando tamén as súas propias capas de cebola . E, ás veces, facer unha obra na zona histórica da cidade implica que poden aparecer restos das vellas Coruñas que críamos perdidas para sempre, coma pantasmas ancestrais que, de repente, volven á luz igual que unha fotografía desgastada doutros tempos. Isto é, máis ou menos, o que pasou hai pouco no  barrio das Atochas . As Atochas comezaron a formarse a mediados do século XVIII ao redor da capela do mesmo nome, nunha zona extramuros que, na Idade Media, ocupara o antigo barrio de San
Ler máis